De Nikon D300s is meer dan een D300 met filmoptie. De camera is een flink stuk verder geëvolueerd en het lijstje met verschillen is aanzienlijk.
Was de D300 de D700 voor het DX-formaat, de D300s gaat verder. Hij biedt hele serieuze filmmogelijkheden, met universeel toepasbare 1280 x 720 AVI-films op 24 bps.
Voor het geluid is er een eigen mono microfoon, maar –belangrijk – ook een aansluiting voor een stereo microfoon; de opnamesterkte is daarbij regelbaar. Zou je autofocus willen, dan ben je geneigd de contrastdetectie-scherpstelling van live view te gebruiken. Dat is de enige scherpstelmethode die tijdens het filmen kan werken.
De scherpstelling werkt niet continu, je moet er de AF-startknop voor indrukken. Dus: alleen AF op commando. Dat klinkt als een beperking, maar is juist goed. De contrastdetectie werkt namelijk vaak wat zoekend en aarzelend en kan daarom veel ongewenste onrust in je beeld brengen.
Nee, wil je de scherpstelling tijdens het filmen aanpassen, doe het dan het liefst handmatig: je verdraait op precies het goede moment de scherpstelling van punt A naar punt B. Juist het spelen met de scherpstelling is een van de aantrekkelijkheden van het filmen met een reflexcamera: je hebt voor videobegrippen een grote sensor, dus relatief weinig scherptediepte. Je buit dit helemaal uit als je met extra lichtsterke objectieven werkt: prachtig spelen met scherp en onscherp.
Juist het spelen met de scherpstelling is een van de aantrekkelijkheden van het filmen met een reflexcamera
Scherpstelvrij
Filmen is het opnemen van het live view beeld. En in live view – de stand waarin je filmt – kun je kiezen uit twee scherpstelmethoden. Bij contrastdetectie-AF blijft het live beeld aanwezig, maar gaat scherpstellen traag en soms onzeker, al werkt het al wel duidelijk beter dan bij de D300; bruikbaarder voor fotografie, maar voor filmen toch nog slechts beperkt inzetbaar.
Bij de tweede optie wordt het beeld even donker doordat de spiegel neerklapt om het normale AF-systeem te laten werken. Dat werkt sneller en trefzekerder. Maar tijdens het filmen kan deze functie natuurlijk niet worden gebruikt.
Is voor deze functie gekozen en druk je tijdens het filmen op de AF-knop, dan stopt de camera met filmen en stelt de camera snel scherp. Daarna moet je opnieuw op de centrale knop drukken om een nieuw shot op te nemen.
Maak je een filmpresentatie die is opgebouwd uit een groot aantal korte shots, dan is dit zeker een bruikbare werkmethode. Bij de D300s kun je diafragmeren tot f/16, dus je kunt ook gebruik maken van de grote scherptediepte die deze opening oplevert en welhaast scherpstelvrij filmen.
Een heel verhaal toch wel, met allerlei mogelijkheden en besprekingen, met een functionaliteit die niet vergelijkbaar is met die van een semiprofessionele HD-camcorder. Maar door de kwaliteit en de objectiefkeuze is het D-Movie verhaal van de D300s echt veel meer dan een speeltje.
De rolverdeling tussen deze twee kaarten is instelbaar: bijvoorbeeld foto's op de een, video op de ander
Daar wordt ook toe bijgedragen door het feit dat de gevoeligheid instelbaar is en de beeldinstellingen (kleur, contrast, verscherping) ook voor film toepasbaar zijn. Mooi is ook dat het diafragma nu tot f/16 instelbaar is: je hebt dan zoveel scherptediepte dat je bij gebruik van een groothoekinstelling goed 'scherpstelvrij' kunt filmen. Tot slot: je kunt de scènelengte van gemaakte shots in de camera achteraf aanpassen, als voorbereiding op de montage.
Dubbelsleuf
Opslag van de films kan gewoon op de standaard Compact Flash kaart, maar de D300s heeft een tweede kaartsleuf, voor SD-kaarten. De rolverdeling tussen deze twee kaarten is instelbaar: bijvoorbeeld foto's op de een, video op de ander. Maar ook kun je verdelingen maken tussen bijvoorbeeld JPEG en NEF (RAW). Echt reuze handig, met name wanneer je met je camera voor twee workflows werkt.
Welbeschouwd is de D300s een interessante camera voor de moderne nieuwsvoorziening, waarbij zowel film als foto kan worden verlangd.
Eye-fi
Door de toepassing van SD-sleuf is de camera ook geschikt voor de eye-fi SD-kaartjes, die je bestanden per wifi kunnen doorsturen. In het menu tref je ook een eye-fi optie aan, waarmee je de automatische transmissie naar je router of toegangspunt kunt starten en stoppen.
De kaartsleuven zijn nu net zo snel en makkelijk toegankelijk als op de D700. Het aparte vergrendelingsknopje is dus weg, je schuift de klep in de handgreep naar achteren en hij klapt open. Werkt sneller en makkelijker.
Sneller
Dan nu verder met de vele modificaties ten opzichte van de D300. Het flitsertje is wat groothoekiger geworden. De uitlichting gaat nu tot 16 mm objectieven in plaats van 18. Een welkome verbetering, gezien de toenemende populariteit van het goed presterende 16-85 mm DX objectief. De D300s is sneller dan z'n voorganger: geen 6 bps, maar 7. En bij gebruik van de battery pack MB-D10 (met EN-EL4/4a batterij erin, dat wel) gaat hij tot 8 bps. Echt snel dus.
Nikon breidde de onvolprezen D-lighting uit met de standen Auto en Extra High. Met die laatste kun je echt hele zware toonwaarde-aanpassingen verwachten, die grenzen aan HDR-fotografie. De correcties zijn in die stand zo sterk dat er soms iets vervreemdends in je foto's zit. Niet gebruiken dus, zal de een zeggen. Gráág juist, is de keuze van de ander. Leuk om te zien dat een absoluut nuttige gradatieaanpassing (werkzaam in de lichten en de schaduwen) uitgroeit tot een creatief instrument. Helemaal als je ziet dat Nikon ook nog een 5 stops HDR-bracketing toevoegde. Walg of juich, zeg het maar!
Toevoeging van info-knop en info-scherm zal door iedereen als een aanwinst worden beschouwd. Druk op de knop en je hebt een overzicht van de belangrijke camera-instellingen, waar je rechtstreeks naartoe kunt om er wijzigingen in uit te voeren. De camera zelf heeft al veel instelorganen buitenop, waarmee je veel instellingen heel direct verricht. De info-instelling sluit daar op aan: iets minder direct, maar makkelijker dan via het menu.
In het menu zelf kun je overigens een tab aanmaken van favoriete instellingen, dus ook daar is snelle toegankelijkheid te realiseren. Zo is er in het enorme aanbod van instelmogelijkheden heel goed lijn te brengen. En zo eet de D300s in no time braaf uit je hand.
RAW-verwerking aan boord
In navolging van de D90 kreeg de D300s nu ook RAW-verwerking in de camera. Verwacht daarbij niet de intelligentie en rekencapaciteit van Capture NX of Lightroom, maar het is tóch handig. Nikon leverde altijd al mooi bruikbare JPEG's af, dus dat gebeurt nu ook. Met name als je wat witbalans-, kleur- of contrastvariaties wilt uitproberen gaat dat in de camera heel prima. Vanzelfsprekend blijf het oorspronkelijke bestand ongemoeid en kun je de camera zoveel varianten laten uitrekenen als je maar wilt.
Dat is zo ongeveer wat de D300s aan nieuwe functionaliteit te bieden heeft. De beeldkwaliteit ging nog wat omhoog, de verbeteringen aan de processingtechniek staan nooit stil. De D300s is helemaal bij. Dat betekent: toonaangevend in de APS-C-topklasse, met een mooi evenwicht tussen ruisonderdrukking en detaillering. Tot ISO 3200 goed inzetbaar, ISO 6400 (equivalent) is nog bruikbaar mits het formaat niet te groot wordt.
De D300 was nog in de bloei van z'n leven, er moest wat gebeuren omdat de concurrentie niet stilzit en filmen met DSLR's een serieuze optie blijkt te worden. De 300s heeft nog wat aantrekkelijker gebruiksmogelijkheden gekregen. Het is een uitstekende racebolide en werkpaard tegelijk, waarin het geavanceerde AF-systeem in combinatie met het uitgebalanceerde belichtingssysteem een absoluut hoogtepunt blijft.
