Over het waarom van een externe flitser op de camera zul je weinig mensen zien piekeren. Er komt domweg meer licht uit dan uit de ingebouwde flitser. Klopt natuurlijk, maar er is nog veel meer plezier te beleven aan zo’n buitenboordflitser.
De ingebouwde flitser blijft nuttig
Het is altijd geweldig om extra licht bij je te hebben, dus de ingebouwde flitser van een reflex is nooit overbodig. Al is het maar voor invulflitsen bij tegenlicht, of om in een bestaand-lichtsituatie met een sterk geknepen flitsje net even wat kleur en helderheid toe te voegen.
Onderschat de ingebouwde flitser niet! We leven in het digitale tijdperk, waarin je met je reflex zonder al te grote kwaliteitsproblemen op ISO 800 kunt werken. Richtgetal 12 bij ISO 100, dat komt uit op richtgetal 34 bij ISO 800! Met andere woorden: met de f/3,5 van je kit-zoomlens heb je theoretisch op ISO 800 nog een bereik van circa 10 meter! Laat dat in de praktijk 7 tot 8 m zijn, niet gek toch?
Maar reken je niet al te rijk: we gaan hier al uit van ISO 800. Ga zelf na of je de beeldruis die je camera daarbij maakt aanvaardbaar vindt. En ga je inzoomen, dan daalt de lichtsterkte van de meeste zooms en word je bereik korter.
Maar misschien wel het belangrijkste punt: vind je het licht van zo’n ingebouwde flitser mooi? Je krijgt dunne, maar scherp begrensde schaduwen, en doordat het licht van vlak boven je objectief komt geeft het een heel vlak effect
Indirect is beter
Richt je de kop van een externe flitser schuin omhoog, dan wordt het onderwerp verlicht door een massa diffuus licht, dat via het plafond schuin van boven komt. Daarmee boots je de natuur goed na: zonlicht komt bijna altijd schuin van boven. Mooi is meteen dat het harde, gerichte licht van de flitser nu door het plafond wordt verspreid. Het onderwerp wordt door diffuus licht beschenen, waardoor de schaduwen minder scherp worden begrensd. Het verschil met gericht flitslicht is groot.
Het mooiste is het wanneer een deel van licht wel rechtstreeks naar het onderwerp gaat. Daarvoor zijn die witte Omni-Bounce flitskapjes handig.
Door de mand!
Je ziet ze wel eens op persconferenties en presentaties, die professioneel uitgemonsterde fotografen met een beest van een reflex en kanjer van een flitser daarop. Hoe hoog het plafond ook is, de reflector van de flitser is keurig omhoog gericht, voor indirect licht. Natuurlijk verdwijnt dat licht in de ruimte zonder dat het iets aan de foto toevoegt.
Ruimte
Te lage plafonds zijn voor indirect flitsen trouwens ook niet handig. Een boomlange fotograaf heeft in een nieuwbouwwoning of modern kantoorpand niet zo gek veel ruimte om een mooie lichtspreiding te bereiken. Die kan beter z’n camera wat lager houden. Overigens is de Omni-Bounce ook in dit soort situaties een belangrijk accessoire.
Pas bij indirect flitsen op voor gekleurde plafonds en spiegels. Die kunnen ongewenste lichteffecten geven.
Inflitsen bij veel zonlicht kan ook extra veel flitsvermogen vergen
Power
Indirect flitsen is het belangrijkste voordeel van een externe flitser. De extra power telt ook zwaar, want bij indirect flitsen gaat veel licht níet naar het onderwerp toe. Dus je hebt gewoon veel licht nodig!
De hoge dosis flitslicht van een externe flitser is ook van belang bij onderwerpen op grotere afstand.
Prettig van z’n lichtkanon bovenop je camera is ook de korte flitsvolgtijd. Alleen als de flitser z’n volle flitsdosis heeft benut moet je een paar seconden wachten totdat hij weer klaars is voor de volgende foto. Meestal kan hij met minder toe en kun je vrijwel direct doorgaan met fotograferen. Om de flitsvolgtijd te bekorten kunnen sommige flitsers met additionele power packs worden uitgerust.
Minder rode ogen
Omdat een externe flitser verder van het objectief zit, is de kans op rode ogen kleiner dan bij gebruik van de ingebouwde flitser.
Betere autofocus inbegrepen!
Bij slechte lichtomstandigheden maken reflexen gebruik van een AF-hulplicht. Het onderwerp krijgt dan wat extra verlichting, zodat de camera er beter op kan scherpstellen. Vaak gaat het om een felle lichtstraal, die de camera op het onderwerp richt. Sommige camera’s gebruiken er hun flitser voor, die dan een serie hoogfrequente flitspulsen uitzendt. Het onderwerp wordt daarmee even vol in het licht gezet, het moment van opname wordt flink uitgesteld en elke mogelijkheid tot verrassing is verdwenen. Voor serieuze fotografie onbruikbaar. Ingebouwde AF-hulplichtsystemen zijn vaak verre van sophisticated.
Heel anders wordt het bij gebruik van een externe flitser (de eenvoudigste modellen uitgezonderd). Die hebben een eigen, snel werkend AF-hulplicht dat een contrastpatroon op het onderwerp richt: kort en krachtig, zodat het zo weinig mogelijk opvalt en toch werkt. Zo kun je ook onder zeer ongunstige omstandigheden (zelfs in het donker) toch snel en trefzeker laten scherpstellen en hoef je niets te missen.
Flitser los
Een externe flitser kan ook los van de camera worden ingezet. Dat biedt fantastische creatieve mogelijkheden. Door licht van opzij te laten komen, laat je structuren tot uiting komen, en je kunt dramatische licht/schaduweffecten creëren. Met één flitser plus een reflectiescherm kun je zelfs al een eenvoudige en goed werkende portretopstelling realiseren. En met verdekt opgestelde flitsers kun je ook een grote ruimte goed uitlichten.
Het is wel de bedoeling dat de camera-elektronica met de flitser blijft communiceren. Dat kan met speciale kabels en flitsschoentjes, en bij een paar cameramerken kan het zelfs draadloos. Die communicatie verloopt niet radiografisch, maar met niet waarneembare flitspulsen. Wanneer de camera heeft gemeten dat er voldoende flitslicht is binnengehaald, geeft hij een commando dat het flitslicht moet worden afgekapt.
Doorgaans kun je zoveel flitsers draadloos laten aansturen als je wilt. De sturende flitspulsen kunnen soms worden gegeven door de ingebouwde flitser, soms door een externe flitser bovenop de camera. Vaak is het ook mogelijk verschillende groepen flitsers aan te sturen, die je in een bepaalde sterkteverhouding kunt laten werken.
TL-killer
Flitslicht geeft de kleur van daglicht. En daarmee is het een handig middel om van de groenzweem af te komen die TL-licht geeft. In elk geval wordt het onderwerp dan in neutrale kleuren weergegeven. Flitslicht is dus een goede TL-verdelger. Is de afstand tot het onderwerp groot, dan is voor dit effect zeker een externe flitser nodig.
Krijgt het omgevingslicht de kans mee te spelen, dan kun je in de achtergrond nog wel die kenmerkende groenzweem houden. Een draadloos aangestuurde extra flitser, op de achtergrond gericht en buiten beeld geplaatst, kan dan eventueel helpen.
Belangrijk accessoire
Samengevat: de ingebouwde flitser staat z’n mannetje, maar een externe flitser geeft een enorme verruiming van je mogelijkheden, plus een belangrijke kwalitatieve verbetering.
