Button om omhoog te scrollen naar bovenkant pagina
fotografie.nl logo

Jumpende Dalí

de gedenkwaardige foto van de springende Dali getiteld Dali Atomicus
Datum: 1948 | foto: Philippe Halsman

‘Eén, twee, drie… vier!’ En hup, daar neemt de grote surrealistische kunstenaar Salvador Dalí een sprong, terwijl vier assistenten drie katten en een emmer water door de lucht gooien en nog een vijfde een stoel omhoog houdt. Achter de fotocamera: Philippe Halsman. Het tafereel speelt zich af in 1948, precies zestig jaar geleden.

Nee, het was geen gelukstreffer. Aan de gedenkwaardige foto gaan maar liefst zevenentwintig mislukte pogingen en vijf uur werken vooraf – een opmerking waarbij je enig medeleven voelt voor de katten, zeker de bovenste die vol door de waterplens wordt geraakt…

Wat naast de niet te benijden kat verder opvalt, is het schilderij dat zich rechts op de foto bevindt en waarop Dalí’s vrouw is afgebeeld als Leda, de Spartaanse koningin uit de Griekse mythologie. De titel ervan is Leda Atomica, wat Halsman doet besluiten om zijn foto van de Spaanse kunstschilder de naam Dalí Atomicus te geven. De gedachtengang achter zowel het schilderij als de foto is dat alles moest zweven, net als een atoom, iets wat weer refereert aan het atoomtijdperk waarin de heren op dat moment leven.

Het zou niet bij deze ene samenwerking tussen Halsman (1906-1979) en Dalí (1904-1989) blijven. Zo verschijnt in 1954 het boek Dali's Mustache, met daarin zesendertig verschillende images van de karakteristieke snor van de artiest. Een ander hoogtepunt is Voluptas Mors, een surrealistisch portret van Dalí naast een enorm doodshoofd, dat bij een nadere inspectie een tableau vivant met zeven naaktmodellen blijkt te zijn.

Terug naar de Dalí Atomicus, omdat het effect van een sprong Halsman kennelijk goed bevallen is. Want wanneer hij in 1951 van het Amerikaans televisie- en radionetwerk NBC de opdracht krijgt verschillende populaire komieken te fotograferen, laat hij een aantal van hen een vreugdesprongetje maken. Meer, het inspireert de Lets-Amerikaanse fotograaf tot een heuse fotografeerfilosofie die hij jumpology doopt en wat resulteert in Jump Book (1959), waarin behalve een humoristische discussie over jumpology ook 178 foto’s van ‘gelanceerde’ celebrities, zoals Audrey Hepburn, Richard Nixon, Grace Kelly, Marilyn Monroe en Brigitte Bardot.

Gevraagd naar een toelichting merkte Halsman ooit op: “Wanneer je iemand vraagt om een sprong te maken, dan verlegt hij z’n concentratie meestal naar de actie, waarna het masker valt en de echte persoon verschijnt.”

Dat de naam Halsman in de rots der eeuwigheid staat gebeiteld, is niet alleen te danken aan diens theorie van springologie. Zo verzorgde hij wereldwijd talloze foto-exhibities, verschijnt hij in 1958 op de lijst van ’s Werelds Tien Grootste Fotografen, maakte hij meer dan honderd omslagen voor Life Magazine (een record) en ontving hij in 1975 de Life Achievement in Photography Award van het American Society of Magazine Photographers – wat hem net zo groot maakt als de hoofdrolspeler op deze merkwaardige plaat.

Bestel dit boek
Zeg het voort...
Ontdek meer
Nieuwsbrief
De nieuwste artikelen in je Mailbox?
checkbox
Bedankt! Je aanmelding is verstuurd en we voegen je gegevens toe aan onze lijst. Let op: zorg ervoor dat het door ons gebruikte e-mailadres (info@fotografie.nl) voor de nieuwsbrief straks niet naar je spambox gaat.
Oeps! Er is iets misgegaan bij het versturen, probeer het opnieuw of stuur een bericht naar info@fotografie.nl
Fotografie.nl wordt mede mogelijk gemaakt door: