Op 13 juni jongstleden overleed op 92-jarige leeftijd Dolf Toussaint, Amsterdammer en een van de meest vooraanstaande fotografen van Nederland.
Dolf Toussaint verkende in de eerste helft van de jaren ’60 de Jordaan, met als resultaat een beroemd geworden fotoboek dat in 1965 verscheen. Op de foto’s van Toussaint staan de Amsterdammers centraal. ‘Dit boek toont u geen gevels, maar mensen,’ schreef Simon Carmiggelt in een van de begeleidende teksten. Toussaint zelf verklaarde: ‘Je moet het zó uitleggen dat er geen tekst meer aan te pas komt. Je moet steeds díe foto geven, die ellenlange explicatie overbodig maakt. Geur, geluid, kleur – alles moet je telkens weer overbrengen in een plat vlak van zwart, wit en grijs.’
Het Stadsarchief bewaart zijn Amsterdamse foto’s. In de zomer van 2018 zal het Stadsarchief een overzichtstentoonstelling van al zijn Amsterdamse werk organiseren.
Elk beeld van Toussaint is een verhaal, en samen vormen al die kleine en grote verhalen een indringend portret van Amsterdam. De stad is in de periode dat hij fotografeerde – tussen circa 1960 en 2000 – ingrijpend veranderd, door stadsvernieuwing en door de verandering van de bevolkingssamenstelling. Hij voelde de urgentie om die ontwikkelingen voor de toekomst te documenteren, ‘voordat het voorbij was’. In een brandbrief riep hij in 1971 de Kunstraad op om de fotografie te stimuleren met een opdrachtenbeleid. ‘Er was geen tijd te verliezen’. Toussaint stond hiermee aan de wieg van het foto-opdrachtenbeleid in Nederland. Hijzelf was een van de eersten die zo’n fotodocumentaire maakte.
Zijn journalistieke, parlementaire werk wordt, evenals zijn buitenlandse reportages, bewaard in het Nationaal Archief. Het Stadsarchief bewaart zijn Amsterdamse foto’s. In de zomer van 2010 was in het Stadsarchief Amsterdam de expositie De Jordaan: foto’s van Dolf Toussaint te zien.
Tentoonstelling Amsterdams werk Dolf Toussaint
In de zomer van 2018 zal het Stadsarchief een overzichtstentoonstelling van al het Amsterdamse werk van Dolf Toussaint organiseren. Deze expositie zal worden samengesteld op basis van het onlangs verworven archief van Toussaint, met tienduizenden negatieven en honderden afdrukken van zijn Amsterdamse werk. Het Stadsarchief was al in het bezit van twee waardevolle documentaire foto-opdrachten: Amsterdam voor het voorbij is (1971-1972) en Landelijk Noord (1974). Toussaints foto's zijn, naast een weemoedige terugblik, ook een uniek historisch document.
